IZO

Het Wob-verzoek wordt een Woo-verzoek

Dit is een gearchiveerd nieuwsbericht

Let op! Dit nieuwsbericht is ouder dan zes maanden en bevindt zich daarom in het archief van nieuwsberichten op istandaarden.nl.

De inhoud kan minder actueel en relevant zijn, verwijzingen kunnen doodlopen en documentatie bij het bericht kan verwijderd zijn.

> Naar het actuele nieuwsoverzicht

Op 1 mei 2022 is de Wet open overheid (Woo) van kracht geworden. Deze wet vervangt de tot die datum geldende Wet openbaarheid van bestuur (Wob). Wat verandert deze nieuwe wet voor burgers en overheidsorganisaties? En hoe verschilt de Woo van de Wob? Jaap Meijers van het CIBG volgt de wetswijziging op de voet en vertelt zijn collega IZO-platformleden wat deze nieuwe wet voor hen betekent.

*Download hier direct de presentatie over de Woo

1

Sinds 1980 is de overheid bij wet verplicht tot openbaarheid van bestuur. Drie jaar later werd de informatieplicht zelfs geregeld in de Grondwet. Dit jaar is de Wob vervangen door de Wet open overheid. Het doel van de nieuwe wet, vertelt Jaap, is om een transparantere overheid neer te zetten. Om dat mogelijk te maken, moet de informatiehuishouding op orde zijn. ‘Transparantie is essentieel voor vertrouwen. Wanneer je als overheid transparant bent, dan bied je eigenlijk direct de antwoorden, waardoor de vragen niet zullen ontstaan.’

Plichten

Bij een wet horen plichten. Zo was er bij de Wob al een passieve openbaarmakingsplicht, die zegt dat de overheid informatie moet vrijgeven wanneer erom gevraagd wordt. De Woo verschilt van de Wob in dat die een actieve openbaarmakingsplicht aan de wet toevoegt. Daardoor is de overheid nu verplicht om actief informatie beschikbaar te stellen, ook wanneer niemand daarom vraagt. Daarnaast is er een informatiehuishoudingsplicht, wat betekent dat de overheid haar informatiehuishouding duurzaam op orde dient te hebben.

Persoonlijke beleidsopvattingen ook openbaar

Verder zijn er categorieën informatie aangewezen die gefaseerd actief openbaar gemaakt zullen worden. Ook persoonlijke beleidsopvattingen zullen steeds vaker openbaar moeten worden gemaakt. En ja, Mark Ruttes sms-berichten horen hier gewoon bij. De afhandelingstermijn van een verzoek blijft vier weken, maar de verlengingsperiode die kan worden aangevraagd gaat van vier naar maximaal twee weken. Dat is voor veel overheidsorganisaties een flinke opgave.

Zwaardere motivering

Moet alle informatie uit het verleden nu ook openbaar worden gemaakt? Nee, dat is niet nodig, vertelt Jaap. ‘De openbaarheidsplicht gaat in vanaf het moment dat de Woo ingaat. Er mag wel een verzoek worden ingediend om informatie uit het verleden openbaar te maken. Indien de overheid deze informatie niet wil vrijgeven, zal zij een zwaardere motivering moeten geven dan ten tijde van de Wob. Een adviescollege bepaalt of deze motivering voldoende is.’

Bewustwording

Jaap stelt dat er nog een flinke opgave ligt in het creëren van bewustzijn. ‘We moeten naar een cultuur waarin informatie altijd openbaar is, dat vinden veel mensen nog spannend.’ Een van de platformleden beaamt dit. Het zit namelijk ook in kleine dingen. ‘Een vergadering die opgenomen wordt, valt bijvoorbeeld ook al onder de Woo. Mocht men deze informatie opvragen, dan ligt dus de volledige vergadering ‘op straat’. Het is belangrijk dat ambtenaren zich ervan bewust zijn dat echt alle informatie openbaar wordt.’

Meer weten over de Wet open overheid? Lees hier meer:

Over Platform IZO

Voor het bevorderen van samenhang in de informatievoorziening in zorg en ondersteuning, werken 17 organisaties samen in Informatievoorziening Zorg en Ondersteuning (IZO). Platform IZO vindt maandelijks plaats en richt zich voornamelijk op programmalijnen die werken richting het netwerkmodel.