IZO vierde op 16 september haar 10-jarig bestaan in Utrecht met ongeveer 80 professionals die actief zijn in de informatie-uitwisseling in de zorg en ondersteuning. Een middag die in het teken stond van elkaar weer écht ontmoeten, terugblikken en vooruitkijken naar het netwerkperspectief. *Download hier direct de presentaties van het jubileum.
De uitdaging voor de komende jaren is om dat wat binnen het IZO-netwerk informeel besproken wordt, ook op de formele tafels te krijgen, aldus Suzan Orlebeke, MT-lid van de directie Langdurige Zorg bij VWS. Zij vergelijkt IZO met haar passie voor roeien: “Roeiers hebben hetzelfde doel, ritme en taal. Ze moeten samenwerken om tot die eindstreep komen.” In het geval van IZO is dat de inrichting van een duurzaam informatiestelsel waardoor de cliënt een zo soepel mogelijk zorgproces doorloopt. Die eigenschappen ziet ze ook binnen IZO. “Blijf verbinden, bewaak de samenhang en focus” adviseert ze “en wellicht hoort daar een nieuw IZO Toekomstbeeld bij?” Binnen IZO komen partijen vanuit de langdurige zorg al meer dan tien jaar samen om met elkaar meer inzicht te krijgen in de ontwikkelingen op het gebied van digitale gegevensuitwisseling. Dat is volgens Suzan precies waar informatievoorziening om draait, “het gaat over samenwerking, en een beetje over techniek”.
IZO oorspronkelijk opgericht op initiatief van het ministerie van VWS om partijen met elkaar te verbinden en kennis uit te wisselen is inmiddels uitgegroeid tot een platform waar vertegenwoordigers van zeventien partijen uit de langduriger zorg elkaar ontmoeten, kennis delen en nadenken over gegevensuitwisseling in de langdurige zorg. Over de grenzen van zorgdomeinen heen. IZO-voorzitter Eva Piller: ”Ons doel is om de informatievoorziening te verbeteren, administratieve lasten te verlagen en een soepel zorgproces voor de cliënt en zorgprofessional te realiseren door elkaar te weten te vinden.”
Weg met de hokjesgeest
Samenwerken kwam ook terug in het verhaal van Bas Leerink, raadslid van de Raad voor Volksgezondheid en Samenleving. Volgens Bas past de huidige hokjesgeest in de zorg niet bij de steeds complexere zorgvraag van een vergrijzende bevolking. Domeinoverstijgend samenwerken is noodzakelijk, maar dat lukt op veel plekken niet blijkt uit het advies ‘Grenzeloos Samenwerken’ wat hij toelichtte.
Achterliggende problemen zijn onder andere gebrek aan eigenaarschap, de ‘wrong pocket’ (de ene partij investeert, de ander profiteert) en de belasting in tijd en geld voor organisaties. Daarnaast spelen er financiële belangen en mogelijk verlies van status. Gelukkig zijn er ook hoopgevende voorbeelden, zoals ‘Mens GGZ’ van ZIO (Zorg In Ontwikkeling) waarbij huisartsen, praktijkondersteuners en psychologen nauw samenwerken zodat patiënten veel sneller de juiste hulp ontvangen. “Daar moeten we van leren.”
Een perspectief op het Netwerkperspectief
‘Hoe geven we samen invulling aan het netwerkperspectief?’ Deze vraag lag op tafel om met alle aanwezigen te bespreken. Adviseur gegevensuitwisseling Wouter Franke van Zorginstituut Nederland belichtte in een inleiding zijn ‘perspectief op het netwerkperspectief’. “Het netwerkperspectief is niet één infrastructuur, netwerk of proces. Het is een concept” benadrukt Wouter. Aan de hand van het 5-lagen model van Nictiz legt hij uit dat het concept doorwerkt op verschillende lagen. “We willen in een netwerkgegevens met elkaar uitwisselen, om dat voor elkaar te krijgen is het nodig om afspraken te maken op alle verschillende lagen. Niet alleen op technisch niveau, maar ook juridisch, beleidsmatig en binnen het zorgproces zelf.”
Na deze introductie was het aan de deelnemers om samen in gesprek te gaan. Aan de hand van vragen die bij hen spelen rondom het invulling geven aan het netwerkperspectief gingen zij met elkaar opzoek naar antwoorden. Wat is een netwerk eigenlijk? Hoe kunnen we de wereld van de Wlz koppelen aan die van de Wmo? En hoe breng je het perspectief van de cliënt aan in het netwerkperspectief? De discussies leverden inzichten en inspiratie op die ongetwijfeld vanuit IZO verder uitgediept zullen worden.