In 2014 werd het Programma Registratie aan de bron in het leven geroepen. De essentie: eenduidig en eenmalig registreren en meervoudig gebruik van data in de gezondheidszorg. Inmiddels is het programma afgerond, dus tijd om bij Platform IZO te kijken wat de geleerde lessen voor de langdurige zorg zijn. Gé Klein Wolterink van Nictiz vertelde wat de opbrengst van het programma is en hoe de toekomst eruitziet.
Het programma Registratie aan de bron was opgedeeld in drie onderdelen, legt Gé uit:
- Een verandervraagstuk omdat registreren begint met goede vastlegging.
- Het vraagstuk van hergebruik van informatie.
- De technische implementatie om daadwerkelijk te kunnen registreren aan de bron.
Wat betreft de technische implementatie zijn de BgZ (Basisgegevensset Zorg) en Zibs (zorginformatiebouwstenen) opgeleverd. Dat was geen gemakkelijke opgave, vertelt Gé. Nictiz is in 2013 begonnen met de Zibs en uiteindelijk zijn die in 2018 als standaard geaccepteerd. “We hebben gezien dat werken met Zibs meerwaarde heeft. Het is bijvoorbeeld makkelijker om gegevens op te leveren uit het elektronisch patiënten- of cliëntendossier (EPD/ECD). Als het op orde is werkt de systematiek goed, maar in de praktijk is implementatie een uitdaging.” Dat ligt volgens Gé vooral aan het ontbreken van standaardisatie, waardoor opschaling niet mogelijk is. Zorginformatiesystemen zijn niet altijd ingericht op Zibs.
Een ander knelpunt is dat zorgprofessionals vaak niet eenduidig registreren. Dit gebeurt mede omdat het EPD/ECD daar niet goed in ondersteunt. Een van de laatste projecten binnen het programma was daarom een onderzoek (samen met de Federatie Medisch Specialisten) naar de ondersteuning van EPD’s op drie Zibs: Probleem (diagnose), AllergieIntolerantie en Behandelaanwijzing. “Deze informatie is breed in de zorg relevant, maar bij de registratie valt nog het nodige te verbeteren.”
Het programma geeft daarom aanbevelingen om beter te standaardiseren: • Zet landelijk in op zorgbrede regie en bindende afspraken. • Werk als sector met alle relevante stakeholders een implementatiekalender uit. • Focus op het zorgproces en faciliteer zorgprofessionals.
Toolkit
Sinds de start van het programma in 2014 is veel werk verricht, van een serious game tot het bouwen van Zibs en het schrijven van handleidingen voor kwaliteitsregistraties. “Het was geen implementatieprogramma, we hebben daarom vooral randvoorwaarden en tooling opgeleverd. Het implementeren moet op andere plekken gebeuren.” Alle resultaten zijn samengevoegd in een toolkit, die op de website van Nictiz te vinden is.
Er is geen volgende fase voor Registratie aan de bron, mede omdat er al zoveel loopt op het gebied van gegevensuitwisseling in de zorg. Toch is er volgens Gé nog veel te doen. “Vaak weten partijen niet goed welke informatie zij willen ontvangen en wanneer informatie goed genoeg is om te kunnen hergebruiken.”
Voor Gé is duidelijk dat we verder moeten gaan met de Zibs, maar hij ziet ook dat er nog veel werk ligt in de praktijk. Daarom heeft Nictiz een visie op Zibs geschreven met daarin ook de ontwikkelgebieden. De volgende stap is een Zib-strategie gericht op het verbeteren van de Zibs om hergebruik te stimuleren. “We hebben hiervoor drie werkgroepen gevormd, voor gebruik (zorgverleners), bouw (leveranciers) en architectuur. We pakken thema’s in onderlinge samenhang op en kiezen voor een pragmatische aanpak door aan te sluiten bij de praktijk en de vraagstukken die zich daar voor doen.”
Verbeteropgave
Een platformlid vraagt Gé welke trajecten specifiek gericht zijn op de ondersteuning van de zorgaanbieder in het correct registeren. Gé: “Dat is een lang traject. We zien sinds kort in dat als de systemen goed zijn ingericht, we de zorgverleners daarin ook nog moeten helpen. Wij hebben initiatief genomen en dit is opgepakt door de Federatie Medische Specialisten (FMS). Daar is nu ook het besef dat zorgaanbieders zelf de handschoen moeten oppakken, willen we dat dit echt werkt.”
Bekijk hier de presentatie van Registratie aan de bron aan Platform IZO.
Over Platform IZO
Voor het bevorderen van samenhang in de informatievoorziening in zorg en ondersteuning, werken 17 organisaties samen in Informatievoorziening Zorg en Ondersteuning (IZO). Platform IZO vindt maandelijks plaats en richt zich voornamelijk op programmalijnen die werken richting het netwerkmodel.