Vertaaltool

Zorginstituut Nederland heeft samen met HL7 Nederland en landelijke zorg-ICT-organisaties een innovatief instrument ontwikkeld: de vertaaltool. Het is een prototype van een systeem dat de uitwisseling van medische en zorggebonden overdrachtinformatie kan verbeteren. 

Zorgverleners wisselen onderling veel en vaak gegevens uit. Zij doen dat in verschillende terminologieën en informatiestandaarden. Binnen en tussen ziekenhuizen wordt in diverse ‘talen’ geregistreerd en overgedragen, terwijl ook huisartsencentra, verpleeghuizen, thuiszorg en de ggz elk een eigen taal hebben.

Door onder meer stelselwijzigingen, financiering en vergrijzing neemt de complexiteit van de zorg toe en het aantal zorgverleners groeit. Daarom is de uitwisseling van betrouwbare, tijdige en volledige zorg- en behandelinformatie cruciaal. Taal- en terminologieverschillen zijn daarbij in alle gevallen een grote remmende factor.

Fouten voorkomen en lagere administratieve lasten

De vertaaltool voorkomt fouten, verkeerde interpretaties, ontbrekende of verouderde informatie bij medische en zorginhoudelijke overdrachten en verlaagt administratieve lasten. Met deze IZO-innovatie kan beter en soepeler gewerkt worden en komt de harmonisatie van diverse standaarden sneller tot stand.

Een voorbeeld van taal- en terminologieverschillen

Spraakverwarring in de zorg: de verschillende gangbare benamingen voor ‘hartinfarct’

Waarom doen we dit?

De vertaaltool is bedoeld om verschillen in taal en terminologie op te heffen. De informatie-uitwisseling tussen zorgverleners in de cure en care verbeteren, versnellen en standaardiseren is een landelijke prioriteit, zowel van de Inspectie voor de Gezondheidszorg (ministerie van VWS) als van het werkveld.

Met wie doen we dit?

De vertaaltool is in samenwerking met Stichting HL7 tot stand gekomen. HL7 staat voor Health Level Seven: de wereldwijde standaard voor veilige elektronische informatie-uitwisseling in de zorg.

HL7 Nederland beheert de HL7-standaard, die in de Nederlandse cure al twintig jaar gebruikt wordt, en deelt de kennis en ervaring graag met initiatieven en innovaties die de informatie-uitwisseling tussen de cure en de care kunnen verbeteren.

Hoe werkt de vertaaltool?

Op de Denktank IZO in november 2016 presenteerde Zorginstituut Nederland de vertaaltool. In een korte demonstratie (zie onder) zagen de deelnemers hoe een ontslagbrief – van cure naar care – wordt geïndexeerd en hoe de brief wordt ‘gemapt’, zodat de inhoud leesbaar wordt voor verschillende standaarden. Vandaar dat de machine ook wel bekendstaat als vertaalmachine, vertaalinstrument of mapping tool.

Overdragers kunnen de automatische mapping handmatig aanvullen voor andere standaarden of synoniemen. Zo ontstaat een beter beeld van de vertalingen en synoniemen die gebruikt worden. Het systeem is ‘zelflerend’: net zoals bij internetzoekmachines geeft het suggesties weer. Gegevens exporteren kan in diverse formaten, bijvoorbeeld XML.

Voor wie is de vertaaltool bedoeld?

De vertaaltool is primair bedoeld voor zorgverleners, intake-functionarissen en medewerkers van transferafdelingen. Maar ook personeel van medische registratieafdelingen en mensen die zich bezighouden met de aanlevering van gecodeerde zorg- en behandelinformatie voor landelijke registraties, kunnen profiteren van de vertaaltool.

Toetsing en gebruik

Op dit moment ondergaat de vertaaltool enkele functionele uitbreidingen. In het voorjaar van 2017 wordt de bètaversie geëvalueerd met zorgverleners, gebruikers, leveranciers, koepels en andere geïnteresseerden. De uitkomsten bepalen of en hoe het hulpmiddel wordt vrijgegeven voor gebruik en hoe verantwoord en deskundig gebruik kan worden bevorderd.

Op de Denktank IZO van 13 juni 2017 presenteerde Zorginstituut Nederland een update over de vertaaltool. De workshop De Vertaaltool voor medische overdracht: wat kun je ermee? maakt deel uit van het programma van de Denktank.

Afronding

Het project van de vertaaltool is afgerond.