Betrouwbare informatie over zorggebruik en zorgkosten zijn een belangrijk hulpmiddel om beleid te maken voor gemeenten, zorgkantoren, zorgverzekeraars en zorgaanbieders. De Gemeentezorgspiegel biedt een besloten digitale omgeving waarin gemeentes en zorgverzekeraars zorginformatie kunnen vinden die van belang is bij de samenwerking tussen deze partijen en het bepalen van zorgplannen en inkoopbeleid. Janneke Lummen (VNG) en Ronald Luijk (Vektis) vertelden bij Platform IZO over de Gemeentezorgspiegel.

Janneke Lummen werkt vanuit de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) aan datagerelateerde projecten rond IZA, GALA en de Wmo en is onder meer projectleider voor de Gemeentezorgspiegel. Ronald is product owner van de Gemeentezorgspiegel. Hij werkt binnen Vektis samen met de teams Regioinzichten en Eerstelijns zorg en Langdurige zorg.

Domeinoverstijgend beeld

De Gemeentezorgspiegel combineert gegevens van de Wet langdurige zorg (Wlz), Zorgverzekeringswet (Zvw), Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) en de Jeugdwet. Het zorgkantoor (Wlz), zorgverzekeraars (Zvw) en de gemeente (Wmo en Jeugdwet) leveren de gegevens aan. Zo ontstaat een integraal beeld van het zorggebruik en de zorgkosten. Gebruikers kunnen de informatie die voor hen bestemd is via rapporten en visualisaties op een interactief dashboard inzien.

De gegevens van zorgkantoor en zorgverzekeraars zijn compleet beschikbaar bij Vektis. De gemeentelijke data worden vanaf 2023 centraal aangeleverd vanuit CBS. Dit betreft voorlopig een pilot, bij een positief verloop wordt dit de structurele werkwijze. Gemeenten hoeven dan niet meer separaat hun data aan te leveren zoals voorheen gebeurde. Dankzij ondersteuning van de VNG en Zorgverzekeraars Nederland (ZN) is de Gemeentezorgspiegel gratis beschikbaar voor gemeenten en zorgverzekeraars. Ronald Luijk: “Een gemeente kan zichzelf vergelijken met het landelijke niveau en buurten vergelijken. Ook kan je bijvoorbeeld wijkverpleging in relatie brengen tot de Wmo. Maar Nijmegen kan niet in Amsterdam kijken”.

110 gemeenten zijn inmiddels aangesloten. Vanwege het Integraal Zorgakkoord (IZA) en het Gezond en Actief Leven Akkoord (GALA) wordt een forse toename verwacht.

Inzicht in 8 onderwerpen

Ronald Luijk liet in een demonstratie de mogelijkheden van de Gemeentezorgspiegel zien aan de hand van data van de gemeente Nijmegen. De Gemeentezorgspiegel is opgedeeld in 8 onderwerpen:

1. Zorggebruik in de gemeente/wijk; integraal inzicht in het zorggebruik en de zorgkosten in de gemeente vanuit de verschillende domeinen (Wlz, Zvw, Wmo en Jeugdwet).
2. Verdeelmodel farmaceutische kostengroepen (FKG); inzicht in het aantal inwoners met medicatie voor chronische aandoeningen of een psychische aandoeningen.
3. Wachttijden geestelijke gezondheidszorg; inzicht in de aanmeld- en behandelwachttijden binnen de ggz voor verschillende aandoeningen.
4. Monitor EPA (ernstige psychiatrische aandoeningen); inzicht in de prevalentie en de zorgkosten voor volwassenen met een ernstige psychiatrische aandoening (EPA).
5. Monitor crisis ggz; inzicht in het aantal crisisbehandelingen en het aantal verblijfsdagen per crisis-patiënt.
6. Monitor dementie; inzicht in het zorggebruik en de zorgkosten van thuiswonende mensen met dementie.
7. Ggz-uitsplitsing; inzicht in de aantallen inwoners die geestelijke gezondheidszorg krijgen, verdeeld over verschillende ggz-categorieën vanuit de Zvw en Wlz.
8. Monitor ouderenzorg; inzicht in het zorggebruik van inwoners boven de 65 voor de onderwerpen huisartsenzorg, wijkverpleging en acute zorg. Inzicht in de demografische ontwikkeling van de groep 65 plussers.

Middel om samenwerking te versterken

De Gemeentezorgspiegel kan worden ingezet om samenwerking te versterken en om op basis van betrouwbare data te sturen op betaalbare en toegankelijke zorg en ondersteuning.

Op de website van Vektis staan diverse voorbeelden van de toepassing van de Gemeentezorgspiegel. Zo gebruikte de uitgestrekte gemeente Borger-Odoorn met 24 dorpen de data om de beste locatie voor een Alzheimer Café te bepalen. En de provincie Drenthe, 12 gemeenten in de provincie en Zilveren Kruis benutten de Gemeentezorgspiegel om afspraken te maken over domeinoverstijgende samenwerking in ‘Het Drentse Zorglandschap’.

Bij Platform IZO leefde de vraag wat de Gemeentezorgspiegel toevoegt op de gegevens van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS). Janneke Lummen: “CBS levert betrouwbare statistische informatie. De Gemeentezorgspiegel levert zo actueel mogelijk gebruiksklare informatie op geregeld een lager gebruiksniveau (wijken en buurten). Samen met het CBS zijn we voortdurend en zorgvuldig bezig met de vraag: wie biedt nou wat en waarom? Er wordt niks dubbel gedaan, het gaat (deels) om gemeenschapsgeld”.

Gebruikersgroepen stemmen af welke informatie er uit de Gemeentezorgspiegel moet worden gehaald, bijvoorbeeld om Welzijn op Recept toe te kunnen passen. Daarbij wordt altijd gekeken of de data niet al ergens anders beschikbaar is. Techniek en inhoud worden telkens aan elkaar gekoppeld.

Vektis organiseert regelmatig open sessies en demonstraties. Kijk hiervoor op de website.

Bekijk hier de presentatie die is gegeven bij Platform IZO.

Over Platform IZO

Voor het bevorderen van samenhang in de informatievoorziening in zorg en ondersteuning, werken 17 organisaties samen in Informatievoorziening Zorg en Ondersteuning (IZO). Platform IZO vindt maandelijks plaats en richt zich voornamelijk op programmalijnen die werken richting het netwerkmodel.