In de gehele zorgsector wordt steeds nauwer samengewerkt tussen zorgprofessionals. Zorgprofessionals zoals verpleegkundigen, psychiaters en huisartsen dragen daarbij iedere dag medische informatie aan elkaar over. Hoe zorg je er nu voor dat cliënten, patiënten én iedereen in het zorgnetwerk precies begrijpt wat er aan de hand is?
En dat iedereen dezelfde betekenis geeft aan een medische term zodat er geen enkel misverstand kan zijn? Het antwoord is: eenheid van taal.
Taal is van iedereen
Bron: registratieaandebron.nl
Eenheid van taal zorgt ervoor dat iedereen begrijpt wat er wordt bedoeld. Je zou kunnen zeggen dat eenheid van taal het achterliggende woordenboek is voor medische termen en begrippen. Nictiz ontwikkelt en beheert dat woordenboek, samen met het zorgveld.
Hoe werkt eenheid van taal in de praktijk? Een voorbeeld. Een medisch specialist voert in het EPD in dat een patiënt een bepaalde vorm van diabetes heeft. Zij gebruikt daarbij precies díe omschrijvingen zoals zij dat gewend is. Het achterliggende woordenboek, dat gekoppeld is aan standaarden, vertaalt automatisch wat de specialist opschrijft. Een van die standaarden is SNOMED.
Op die manier krijgen huisartsen, verpleegkundigen en cliënten en patiënten de informatie aangereikt in woorden en termen die zij kennen. Zo is het voor alle betrokkenen volledig duidelijk wat de specialist bedoelt. Eenheid van taal zorgt ervoor dat iedereen elkaar goed begrijpt. Er is minder kans op misverstanden.
Betere gezondheid door betere informatie
In november kreeg SNOMED bij Nictiz een podium in een bijeenkomst van Platform IZO. Om thuis te raken in het onderwerp gaf Lisette van Engelen, productmanager bij Nictiz, een korte presentatie over SNOMED, het SNOMED-besluit in het landelijk Integraal Zorg Akkoord (IZA) en zij legde in een workshop een link met het interoperabiliteitsmodel.
Nictiz ontwikkelt en beheert standaarden die digitale informatievoorziening mogelijk maken en die ervoor zorgen dat je gezondheidsinformatie eenduidig kunt vastleggen en uitwisselen. In een duurzaam gezondheidsinformatiestelsel is SNOMED een puzzelstukje van het netwerkperspectief. Het is namelijk een codestelsel, en dat bevindt zich op de informatielaag van het framework netwerkperspectief.
Het framework netwerkperspectief
Het framework netwerkperspectief is gebaseerd op het interoperabiliteitsmodel. Maar SNOMED raakt ook andere lagen. Zonder taal geen gegevensuitwisseling: taal is verweven in alle lagen van het framework.
In april is het SNOMED-advies gepubliceerd. In dit advies worden zes sectoren door VWS aangewezen om SNOMED te gaan gebruiken voor het vastleggen en uitwisselen van diagnose/probleem en handelingen/verrichtingen.
De zes sectoren zijn huisartsenzorg, jeugdgezondheidszorg, medisch-specialistische zorg, paramedische zorg, ggz, en verpleeg- en verzorgingstehuizen en thuiszorg (VVT). De laatste twee sectoren, de ggz en de VVT, zijn in IZO vertegenwoordigd via de brancheorganisaties de Nederlandse ggz en ActiZ.
Dat is meteen de reden dat niet-IZA-sectoren zoals de gehandicaptenzorg en het sociaal domein betrokken moeten zijn volgens sommige leden van Platform IZO.
SNOMED: kansen en bedreigingen in de langdurige zorg en ondersteuning
Lisette: "Aan Nictiz is de vraag gesteld om een overkoepelende SNOMED-roadmap te maken. Daarom wil ik vandaag jullie perspectieven ophalen.” De deelnemers aan de Platform IZO-bijeenkomst deelden hun gedachten.
Wat zijn per laag volgens de kansen en bedreigingen? En hoe wil jouw organisatie meegenomen worden in SNOMED? Niets was vreemd, en zo groeide al positief-kritisch denkend en doende de verzameling ideeën, suggesties, adviezen, bedenkingen en vragen.
Tien IZO-inzichten
1 “Geef iedereen duidelijkheid : niet alleen de direct betrokken sectoren, maar juist en vooral de aanpalende.”
2 “Leg ook de verbinding naar zorgaanbieders en softwareleveranciers. Zo krijg je de volledige impact in beeld.”
3 “Goede datakwaliteit door correcte invoer is essentieel.”
4 “Zorg dat zorgverzekeraars aanhaken om de impact op processen en de inkoop van zorg te bepalen.”
5 “Ga in gesprek met beheerders van standaarden zoals iStandaarden en verken met hen mogelijkheden voor het gebruik van SNOMED. Zo kun je ‘dingen dubbel doen’ voorkomen.”
6 “Die roadmap moet er komen. Mét afspraken over implementatie.”
7 “Regel nu al dat zorgbestuurders nut en noodzaak inzien van SNOMED. Dan kunnen op tijd mensen vrijgespeeld worden.”
8 “Steek energie in het belang van erkennen en uitdragen van gebruik SNOMED”
9 “Denk vooraf na over bekostiging en financiering van implementatie en onderhoud. Niets frustrerender dan achteraf een 'nee' te krijgen van andere partijen.”
10 “Er is een kennistekort bij verpleegkundigen over digitalisering in het algemeen en SNOMED in het bijzonder.”
Lisette: “Het is juist die hele brede behoefte aan inzichten die de Platform IZO-bijeenkomst zo waardevol maakte. Zo ontstaat een scherper beeld van wat er gedaan moet worden en kan ieder voor zichzelf bepalen welke impact SNOMED heeft. Het was zeer waardevol om de perspectieven van partijen te horen die niet aan de SNOMED-tafel zitten, zoals VECOZO, de Nederlandse Zorgautoriteit, het Centraal Informatiepunt Beroepen Gezondheidszorg en iStandaarden. We nemen de inzichten mee. Wat heel tof is, is dat er direct maandag na de bijeenkomst een lijntje is gelegd tussen iWlz en CIZ over SNOMED.”
Meer informatie
Eenheid van taal is essentieel bij gegevensuitwisseling in de zorg. Een standaard als SNOMED helpt daarbij. Wil je je kennis over SNOMED vergroten, kijk dan op de website van Nictiz voor uitlegvideo's, cursussen, handleidingen en de agenda voor bijeenkomsten en trainingen.
Download de presentatie van Lisette van Engelen van Nictiz over SNOMED.
Wil je meer weten over de lagen en componenten van het framework netwerkperspectief? Bekijk hier de interactieve presentatie.
Over Platform IZO
Om de samenhang in de informatievoorziening in de langdurige zorg en ondersteuning te bevorderen, werken 17 organisaties samen in Informatievoorziening Zorg en Ondersteuning (IZO). Platform IZO vindt maandelijks plaats en richt zich voornamelijk op programmalijnen die werken richting het netwerkperspectief.