Het zorg-ICT-landschap is zo versnipperd, dat het goede en toekomstbestendige zorgverlening in de weg gaat zitten. Reden voor VWS om de regie te pakken op het gezondheidsinformatiestelsel. Dit doen ze vanuit de nationale visie en strategie en het onderzoek naar een landelijk dekkend netwerk van infrastructuren welke onlangs aan de Tweede Kamer zijn gestuurd. Gieneke van Veenen van de directie Informatiebeleid/CIO van VWS kwam bij Platform IZO om uitleg te geven en in gesprek te gaan over wat dit betekent voor de informatievoorziening in de zorg en ondersteuning.
De leden van Platform IZO noemen de visie en strategie hoog over en abstract, zoals het hoort bij een visie en strategie. Er is echter wel behoefte aan voorbeelden uit de praktijk, bijvoorbeeld klantreizen.
Netwerkperspectief kan helpen
De visie en strategie sluiten aan op het toekomstbeeld van IZO, aldus het Platform. Ook dat toekomstbeeld is hoog over. “Je kunt het hiermee niet oneens zijn. De echte discussie ontstaat pas zodra er concrete keuzes voor bijvoorbeeld systemen gemaakt moeten worden”, merkt Han Huizinga van de Vereniging Gehandicaptenzorg Nederland (VGN) op. Het framework netwerkperspectief kan helpen om de keuzeopties voor bijvoorbeeld IT-infrastructuur in kaart te brengen. Hiermee kunnen informatievoorzieningstrajecten, zorgorganisaties en andere netwerkactoren een weloverwogen keuze maken.
Landelijk dekkend netwerk van infrastructuren
Om de weg naar interoperabiliteit te versnellen, zijn een aantal scenario’s onderzocht om te komen tot een landelijk dekkend netwerk van infrastructuren.
Op basis van de visie en strategie zijn 6 scenario’s geformuleerd:
- A. Niets aanvullends ondernemen op de huidige infrastructuur
- B. Verbinden van bestaande (regionale) netwerken en knooppunten
- C. Inrichten van gekoppelde dataplatformen
- D. Een gestandaardiseerd datamodel voor iedere zorgaanbieder
- E. Een persoonlijke datakluis voor burgers
- F. Een gedistribueerd communicatienetwerk
De scenario’s zijn geplot op een kwadrant en getoetst op functionele behoeften, leidende principes en haalbaarheid en draagvlak. Uit deze weging kwamen scenario’s D en F als voorkeursscenario naar voren.
Omdat scenario D op korte termijn niet haalbaar is, krijgt scenario C vooralsnog de voorkeur naast scenario F, met de ambitie om door te groeien naar scenario D. Dit komt erop neer dat op afzienbare termijn een datacentrische oplossing komt voor netwerkzorg, IZA en secundair gebruik, met als stip op de horizon een gestandaardiseerd datamodel voor elke zorgaanbieder.
Scenario’s en het netwerkperspectief
Sluiten de voorkeursscenario’s aan bij het netwerkperspectief? Het antwoord is: ja! Binnen het netwerkperspectief passen zowel datagecentreerde als applicatiegecentreerde oplossingen.
Het Platform vroeg zich ook af of alle domeinen betrokken zijn bij het toetsen van de scenario’s. Gieneke legt uit dat de initiële vraag naar versnelling vanuit de Wegiz is gekomen. Het rapport is tot stand gekomen door een brede consultatie van experts op persoonlijke titel. Deze experts zijn een selectie van zorgverleners, standaardisatieorganisaties, leveranciers en bestuurderskoepels. Gieneke doet de oproep aan de bij Platform IZO aangesloten organisaties om mee te denken in de vervolgtrajecten.
Het Platform benoemt als aandachtspunt dat de zorg leidend moet zijn om zo de zorgprofessional optimaal te ondersteunen met de informatie die nodig is om de cliënt te helpen. Het is van belang om de technische uitdagingen te verbinden aan de behoefte van de zorgverlener, is de conclusie.
Doen, denken, dromen
In de nationale visie en strategie op het gezondheidsinformatiestelsel worden drie termijnen (‘plateaus’) onderscheiden. Termijnen van doen, denken en dromen:
- Doen: Tussen nu en 2026 wil VWS interoperabiliteit realiseren. Zorggebruikers en zorgverleners worden ondersteund en de focus ligt op uitwisseling en standaardisatie van taal en techniek.
- Denken: Van 2027 tot 2030 wordt het informatiestelsel via een netwerk georganiseerd. Zodat passende hybride zorg mogelijk wordt en primair en secundair gebruik van data voor zorg en gezondheid verbonden zijn. De focus ligt op databeschikbaarheid.
- Dromen: Tussen 2031 en 2035 wordt gewerkt aan passende hybride zorg, preventie en gezondheid. Regie, rollen en verantwoordelijkheden worden verdeeld om afspraken te borgen.
Hoe een integraal gezondheidsinformatiestelsel eruitziet, kan nu nog niemand zeggen. Dat moet gaandeweg duidelijker worden, aldus Gieneke. “Ondertussen moeten de programma’s die lopen, wel doorgaan. Zo ontdekken we wat werkt, en kunnen we de juiste keuzes maken.”
Download hier de presentatie die Gieneke gaf bij Platform IZO.
Download hier de Nationale visie en strategie op het gezondheidsinformatiestelsel, met bijbehorende kamerbrief.
Download hier het rapport van het onderzoek naar mogelijke scenario’s voor een landelijk dekkend netwerk van infrastructuren, en hier de bijbehorende kamerbrief.
Over Platform IZO
Voor het bevorderen van samenhang in de informatievoorziening in zorg en ondersteuning, werken 16 organisaties samen in Informatievoorziening Zorg en Ondersteuning (IZO). Platform IZO vindt maandelijks plaats en richt zich voornamelijk op programmalijnen die werken richting het netwerkperspectief.